Overweging bij de uitvaart van Witte Pater Frans Roeloffzen

Emeritus Pastoor van Lierderholthuis

 

Familie en vrienden,

In de afgelopen dagen hebben velen onder ons het leven van Pater Frans Roeloffzen, onze oud pastoor, weer onder ogen gezien. Foto’s gingen rond, en ook veel verhalen. Ieder van ons kent zo zijn of haar eigen stukje van dat leven.

Hij was een oom, een oud-oom, een medebroeder, een oud-collega, een vriend, een huisgenoot.
Gaandeweg werd mij steeds meer duidelijk dat Frans eigenlijk twee “levens” heeft geleefd. Misschien heeft hij zelfs in twee werelden geleefd. Geen wonder dat dan de jaren dubbel tellen.

-                     Hij was de man van Afrika en de man van Twente.

-                     Hij was de man van de gewone wereld, én hij was de representant van de geestelijke wereld.

-                     Hij was celibatair en had een relatie.

-                     Hij was sober en hij was rijk.

-                     Hij had een zekere stijl en hij kon die loslaten.

-                     Hij was een avontuurlijk mens en hij zocht de veiligheid.

-                    

Avontuurlijke mensen spreken tot de verbeelding. Om in ongekende gebieden ergens op de wereld je bestaan te willen hebben. Huis en haard verlaten. Het prikkelt als mensen gaan voor een ideaal. Mensen als het meisje dat deze dagen zo bekend is geworden omdat ze gelooft in het bevrijdende werk van de Farc in Bolivia.

Wat is er met Frans Roeloffzen gebeurd toen hij in de dertiger jaren in Culemborg zat en de opleiding van het bisdom volgde. Blijkbaar was de uitdaging om gewoon kapelaan en pastoor te worden in deze omgeving hem niet genoeg. Niet in de tredmolen van het vanzelfsprekende, nee erop uit! Naar de missie!

In Sterksel, Boxtel en ’s-Heerenberg is het ideaal blijkbaar gegroeid.

Op 28 mei 1942 verbond hij zich door een eed van trouw aan de Witte Paters, en op 19 juni 1943 werd hij priester gewijd.
Met glinsterende ogen vertelde hij verhalen hoe heerlijk balorig ze de Duitsers op de hakken namen in Borculo en ’s-Heerenberg.

Het getuigt van durf en kracht om het nog maar net bevrijde Nederland achter je te laten en dwars door de Sahara naar Tanzania te vertrekken. Met een eigen jeep er zelf naar toe. Met de mogelijkheid dat je jouw ouders, je familie en vrienden nooit meer terug zou zien. Avonturieren midden in de rimboe. Leven en werken temidden van een volk dat je niet kent, maar die je misschien ontzettend van dienst kunt zijn. Waarom doen mensen dat? Waarom alle zekerheden prijsgeven om ergens anders je geluk te vinden?

Oktober 1946 vertrok hij met een jeep op dwars door de Sahara naar Tanzania, en ging werken in het bisdom Kigoma. Van die aankomst is er een fantastische foto: Frans in vol ornaat achter het stuur, omgeven door 7 Witte Zusters, ook in vol ornaat,. Een soortgelijk jeep zag u voor de kerk staan met die beroemde foto erop en zijn bijbel en zijn tropenhelm.

Hij werkte als leraar Godsdienst en Engels, als pastor, bruggenbouwer, ziekenverzorger, automonteur; in plaatsen als Ujiji (waar Stanley Livingstone vond), Marumba, Kasumo, Makere, Nyaronga, Kibondo, Kiganza. Hij zei er zich thuis te voelen, en nooit heimwee naar Nederland gehad te hebben.
Hij was muzikaal aangelegd, had een goed verstand, een gezond oordeel, en een goed hart. In de beginjaren 50 vroeg de bisschop, Mgr. van Sambeek, hem om kerkgezangen uit andere landen en talen te vertalen in de taal van het bisdom, dat samenviel met de etnische groep, de "Ha". Daarvoor behield men de bestaande melodieën.

In Afrika moet je roeien met de riemen die je hebt. Geen opgemaakt bed, geen vanzelfsprekendheden; het leven nemen zoals het je gegeven is.

Dat nemen zoals het je gegeven is, moest hijzelf ervaren, toen hij in 1972 niet meer terug kon naar Afrika vanwege gezondheidsredenen. Hoewel zijn hart er lag en hij niets liever zou willen. Nee, Nederland werd opnieuw zijn thuis. En via een tijdje weer in Enschede geproefd te hebben van het Nederlandse pastoraat kwam hij naar hier, naar Lierderholthuis.

 

-                    

Nu is onze gemeenschap van Lierderholthuis een hele eigenzinnige. Mensen hier zijn gewend hun eigen boontjes te doppen. Een kleine maar eigenzinnige gemeenschap, met een heel warm karakter. In Lierderholthuis kwam hij midden in de beweging van een kerkgemeenschap die leerde op eigen benen te staan.
Het was de tijd na het Vaticaans Concilie toen de veranderingen in de samenleving en in de kerkgemeenschap duidelijke vormen begonnen aan te nemen.
Bij zijn emeritaatviering december 1987 typeerde men Frans zijn functioneren als missionaris: Een oudere broer in onze rumoerige, soms lijdende dan weer feestvierende uitgebreide familie van de kerk. Een missionaire kerk. Met ramen en deuren open, maar soms ook weer dicht.

Vanuit zijn karakter en vanuit zijn ervaring in Afrika had Frans geleerd dat lichtplekken te vinden zijn in mensen om hem heen. Zoals een Bantu spreekwoord daar zegt: "Wie vrienden heeft, wordt nooit door duisternis overvallen." Hij was de mensen nabij, hield niet van lange vergaderingen, wel van pastorale gezelligheid, liet in goed vertrouwen veel over aan werkgroepen, en kreeg de kerkgemeenschap aan het zingen. Hij had een zekere stijl en hij kon die loslaten. Gaf mensen het vertrouwen in eigen kracht.

 

-

In 1985 was het niet goed met de pastoor. Hij was ziek en hij moest aansterken. Op verzoek van het kerkbestuur bood mevrouw Dora Kloppenberg hem een gastvrij thuis en haar goede zorgen, gedurende ruim 22 jaar! Uit dat Sallands huisje is hij nooit meer weggegaan. Dat groeide uit tot een heel bijzondere relatie tussen beide, waarvoor wij haar zeer dankbaar zijn.

Zij bleef hem "de pastoor" noemen, zoals allen in het dorp, ook na zijn emeritaat. Hij was er sober en hij was er rijk. Sober in zijn bezittingen, maar rijk aan gezelligheid en in zijn relaties. Bij elk feest, bij elk jubileum, zaten naast het bruidspaar of de jubilarissen ook Dora en de pastoor. Ze groeten daardoor elke gast. En waren zo middelpunt van de gemeenschap.

 

 

Op aanwijzing van pastoor Frans Roeloffzen lazen we vanmorgen uit de brief van Paulus aan de Corinthiërs. De ruziënde inwoners van Corinthe krijgen het te horen van deze apostel. Je bent niks als je het niet van harte doet. Alleen wie oprecht en vol liefde is kan iets tot stand brengen.

Wij laten die woorden tot ons doordringen. Het gaat om de liefde en om niets anders

 

We lazen ook het begin van de Bergrede van Jezus zoals die opgeschreven staat in het evangelie van Matteüs. Het zijn woorden die over de kern van ons geloven gaan. Het vierde vers ervan staat op de voorkant van uw boekje:

We kennen het beter in de vorige vertaling, waarin het woord zalig wordt gebruikt. Maar bij zalig denken we slechts aan lekker eten. Het is toch meer.
Een bekende Twentse Karmeliet Jo Tigcheler heeft er ooit over gezegd:

 

Zalig….is: je bent op de goede weg. Het zal je goed gaan wanneer je al die dingen doet en wanneer al die dingen je overkomen. We hebben ervaren dat je een kind van God was, we hebben ervaren dat je nederig van hart was. Daarom geloven we met je dat je op de goede weg was en bent. Het zal je goed gaan. Beste Frans, ga met God, ik zeg het in je geboortetaal: het ga je goed. Goodgaon.